A plataforma Defender a quien Defiende, da que ECOAR))) forma parte, acaba de presentar o informe anual de 2024. Este ano deixa a alarmante cifra de 1140 vulneracións de dereitos nun total de 228 casos sistematizados, o que supón máis de 1000 persoas represaliadas. Estos datos foron recollidos grazas á potente ferramenta de monitoreo de vulneracións de dereitos en contesto de protesta co que conta a plataforma, sen embargo as cifras non reflicten os números totais de vulneracións en contexto de protesta. O feito de que non exista un reconto global por parte da administración converte a Defender a quen Defiende nun elemento central para o monitoreo da represión.
Estas vulneracións son de diversa índole, sendo a máis frecuente identificación (361), seguida de multas e sancións (218), procedementos de represión xudicial (198), vulneracións á integridade psicofísica como ameazas ou humillacións (148), detencións (109), retencións (54), censura (24) e vulneracións en torno ao quebrantamento de protocolos (25). A isto tamén se suman 2 novas infiltracións policiais en movementos sociais, que se engaden ás 7 descubertas en 2023, con toda a violencia e vulneracións de dereitos humanos que estas atañen.
O informe sinala un cambio na tendencia das represións nos territorios. Atópase que, mentres nos informes anteriores (dende 2017) a inmensa maioría das vulneracións concentrábanse nos territorios de Catalunya e Madrid, neste ano estos concentran o 60% do total. O 40% restante están repartidos entre País Valencià (30 casos), Euskadi (12), Analucía (11), Navarra (9), Illas Canarias (5), Galiza (5), Castilla La Mancha (3), Asturias (3), Illes Balears (3), Aragón (2), Castilla y León (1), Extremadura (1) e Murcia (1).
Segundo os datos do informe, as protestas en solidariedade con Palestina representan o movemento máis perseguido, con 57 casos. Entre as principais vulneracións, atópanse: 34 detencións, 133 identificacións, 16 casos de represión xudicial e máis do 58% dos casos de censura no Estado español. Esta tendencia non é exclusiva de España, se non que se extende globalmente. Como parte da investigación, o periodista e activista Youssef M. Ouled, analiza a islamofobia de Estado e o racismo antimusulmán como unha práctica sistemática en España. Recóllense, ademáis, os casos máis graves documentados, como o do 6 de octubre de 2024 en Santiago de Compostela, onde nove personas detidas nunha multitudinaria manifestación en apoio a Palestina, agora se enfrontar a procesos xudiciais por supostos delitos contra a orde pública e lesións dos axentes.
O informe tamén sinala que a represión contra o movemento polo dereito á vivenda, sendo segundo movemento máis criminalizado, sendo as vulneracións máis frecuentes as de identificacións (67) e sancións económicas (60). É especialemente destacable o caso de Barcelona, onde se atopan 24 dos 32 casos rexistrados, e en concreto o informe chama a atención sobre o caso das 21 persoas encausadas pola manifestación contra o desaloxo do Bloc Llavors.
Defender a quien Defiende conclúe que as altas cifras recollidas se deben a tres razóns. En primeiro lugar sinalan a diversificación da represión, onde subrayan o incremento das movilizacións en practicamente todos os sectores de movementos sociais ven acompañado dun incremento na represión. En segundo lugar, o xurdimento de novos movementos de protesta provocarían unha contrarresposta por parte do Estado, tal é o caso nos movementos contra a masificación turística, movementos de agricultores ou as protestas en en València e arredores en torno á xestión da DANA por parte do goberno de Carlos Mazón. Por último destacan o repunte de outros movementos que en anos anteriores non rexistraran practicamente vulneracións, como o sindicalismo, o independentismo vasco, antirracismo e o caso especialmente relevante do movemento de solidariedade con Palestina.
É especialmente interesante a análise que se leva a cabo sobre o chilling effect ou efecto disuasorio como consecuencia da represión. O movemento ecoloxista presenta unha evidente desmovilización neste 2024, tras os elevados niveis de represión que foron rexistrados no 2023, onde dito movemento foi máis perseguido e criminalizado, e como consecuencias máis vulneracións en contexto de protesta presentou.
No informe tamén se confirma a consolidación de métodos represivos, como o espionaxe estatal e través de infiltracións policiais e o uso do software espía Pegasus. A investigación conclúe cunha “serie de recomendacións urxentes” para garantir o dereito á protesta, entre as que destaca unha reforma garantista da Lei Mordaza.
Informe completo aquí.
Novas relacionadas: La vulneración de derechos relacionada con la protesta política crece un 30% en 2024 (El Salto)
